Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΈξοδοςΤα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

Τα χοιροσφραίσματα στ’ Απεράθου

|

Πρόσκληση από τον σύλλογο ΑΠΑΣ τα Φανάρια προς όλους τους κατοίκους της Νάξου για συμμετοχή την Κυριακή (28/02, 12:00) στην ετήσια αναβίωση του εθίμου των χοιροσφραίσμάτων με πολύ χορό, κρασί και καλή διάθεση 

Ο χοίρος στ’ Απεράθου κατά το παρελθόν, ήταν το κατεξοχήν κατοικίδιο ζώο και αποτελούσε ένα σπουδαίο κεφάλαιο της απεραθίτικης οικιακής οικονονομίας. Το κάθε σπίτι είχε και τον χοίρο του, τον οποίο εξέτρεφε με μεγάλη φροντίδα. Ο χοίρος φωλιάζονταν μες στο ”κουμάσι”, δηλαδή σε ένα μικρό χαμηλοτάβανο αποθηκάκι που βρίσκονταν κάτω από τη σκάλα της αυλής. Έτρωγε ”αποπλύματα”, δηλαδή περισσέματα από τα φαγητά των ανθρώπων, βελανίδια και φλούδες φρούτων και λαχανικών μέσα στη ”ούρνα”,δηλαδή μέσα σε ένα μαρμάρινο παλιό δοχείο. Μπαινόβγαινε ελεύθερα μέσα στο σπίτι και οι νοικοκυρές φρόντιζαν για την καθαριότητα του καθημερινά.

Λένε μάλιστα, πως ο λόγος που οι Απεραθίτισσες γαλάχτιζαν ακόμα και τα μαρμάρινα μόρσα των πορτών, ήταν για να σκοτώνει ο ασβέστης τα μικρόβια που δημιουργούσε ”ο χοιρόλαιμος” με το ξύσιμο του στις γωνίες.Συχνά τον άφηναν ελεύθερο να βοσκίσει μες στο χωριό και επέστρεφε μόνος του το βράδυ. Την περίοδο της πείνας και της κλεψιάς, ο χοίρος κοιμόταν για να είναι ασφαλής, κάτω απ’τις καριόλες μες στα μαεργειά των σπιτιών και για τον λόγο αυτό τις έκαναν τόσο ψηλές.

Το βάρος και το μέγεθος του χοίρου ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική ευρωστία του σπίτιου.Όταν ο χοίρος ξεπερνούσε τις εκατό οκάδες και δε χωρούσε πια να μπαινοβγαίνει στο κουμάσι, ανέβαινε το κοινωνικό κύρος του σπιτιού και ο νοικοκύρης θεωρούνταν ”καλονυκοκυούρης”.

Παρόλο που τα μέλη της οικογένειας δένονταν συναισθηματικά με τον χοίρο, αυτός προορίζονταν για σφαγή την Αποκριά.Ο κάθένας έσφαζε τον χοίρο του στην πόρτα του σπιτιού του για να τρέξει το αίμα στις σκάλες με αποτέλεσμα το ”χοιροσφράισμα” να θυμίζει αρχαία θυσία.Τα ”χοιροσφραΐσματα” ελάμβαναν χώρα στ’ Απεράθου την Κυριακή του Ασώτου και σε όλο το χωριό ακούγονταν οι φωνές των δυστυχισμένων χοίρων.Για το λόγο αυτό η εβδομάδα πριν την Κυριακή αυτή λέγεται ”Προφωνή”, ακριβώς επειδή είναι ”πριν από τις φωνές του χοίρου”.Τα χοιροσφραΐσματα, ήταν μια τελετουργία αφού συνοδεύονταν με τραγούδι,χορό,φαγοπότι και ερωτική διάθεση όπως φανερώνουν τα παρακάτω κοτσάκια:

Έλα στα χοιροσφραΐσμα/τα και ας μου κάνεις πείσμα.

Έλα να φάμε τσ’ εμαθιές/κι ας ρίχτεις και αλλού μαθιές.

Πάρτη απ’τον χαδεμένο/χοίρο σας δε ανεμένω.

Μετά τη ”σφραΐδα” του χοίρου, άρχιζαν τα ζαμπόνια, τα παστά, τα γλινερά και τα βούτυρα από τις μεζίνες, ενώ τα ρόστα της Τυρνής, η κεφαλή, τα άντερα και τα μπριζολάκια τρώγονταν φρέσκα μες στις Απόκριες.Την ίδια ώρα, τα μικρά παιδιά, φουσκώνουν τη φούσκα και την κάνουν μπαλόνι και οι μεγάλοι με τα δόντια και τα ποδάρια του χοίρου, ντύνονται μοσκάροι που θυμίζουν ακόλουθους του Διόνυσου. Σε ανάμνηση των παλιών χοιροσφραϊμάτων, ο Σύλλογος μας κάθε χρόνο στην πλάτσα του χωριού, αναβιώνει το έθιμο και πλήθος κόσμου απ’ όλη τη Νάξο, ανεβαίνει στ’ Απεράθου για να το δει από κοντά. Σας περιμένουμε λοιπόν κι εφέτος.

Φρατζέσκος Γ. Μαργαρίτης

φιλόλογος

πρόεδρος ΑΠΣ ΦΑΝΑΡΙΑ

Πηγή: orinosaxotis.blogspot.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πανναξιακός ΑΟ: Το “αντίο” στον Γιάννη Καρούση

Η Νάξος αποχαιρετά τον Γιάννη Καρούση - Το "αντίο" από τον Πανναξιακό ΑΟ

Πανναξιακού ΑΟΝ – ΑΜΣ Φιλωτίου: Τι απαντούν στην καταγγελία της Κατερίνας Μουστάκη;

Κοινή ανακοίνωση από τις Διοικήσεις Πανναξιακού ΑΟΝ και ΑΜΣ Φιλωτίου για την καταγγελία της Κατερίνας Μουστάκη σχετικά με την παρουσία άγνωστου άνδρα στα αποδυτήρια του κλειστού γυμναστηρίου Νάξου - Η απάντηση Μουστάκη

Πανναξιακό (10ο) Πρωτάθλημα Τάβλι: Πρωταθλητής ο ρούκι Βαγγέλης Παπαδόπουλος

Ο Βαγγέλης Παπαδόπουλος το είπε και το έκανε.. Με 3-1 νίκες κατέκτησε το 10ο Πανναξιακό Πρωτάθλημα Τάβλι

Γ. Λεονταρίτης: “Ζήτησε δωρεάν μετακίνηση των ερασιτεχνικών αθλητικών σωματείων”

Η Πρόταση του αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων, Γ. Λεονταρίτη αναφορικά με τα πλοία που επιδοτούνται από το κράτος, για τις ανάγκες των αθλητών σε όλο το Ν. Αιγαίο - Τι πρότεινε ο Γιάννης Μαργαρίτης

ΝΕ ΠΑΣΟΚ ΚΥΚΛΑΔΩΝ : ΟΧΙ στην συγκάληψη

Η πρόταση που καταθέτει η ΝΕ ΠΑΣΟΚ Κυκλάδων σχετικά με τα Τέμπη και την πρόταση δυσπιστίας

Νάξος: Εξειδικευμένοι κλαδευτές – αναρριχητές ανέλαβαν το κλάδεμα των δέντρων

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων έχει αναθέσει σε εξειδικευμένους κλαδευτές... Τι αναφέρει η κα Κεφαλά

Το Επιμελητήριο Κυκλάδων στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) στη Γένοβα

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων συζητήθηκαν θέματα που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας στις Κυκλάδες

Νάξος – Καρνάγιο: Γεννητούρια στη παραλία

Νέοι κάτοικοι στο καρνάγιο της Νάξου

10ο Πανναξιακό Πρωτάθλημα Τάβλι: Τελικός και ο πρωτάρης Παπαδόπουλος στη πρόκληση της καριέρας του

Ο μεγάλος τελικός του 10ου Πανναξιακού Πρωταθλήματος Τάβλι ξεκινάει. Ποιος θα επικρατήσει; Ο έμπειρος Μαγκανάρης ή ο ρούκι Παπαδόπουλος;

Αλυκό: Ο Φάρος που “φωτίζει” την γαστρονομία της Νάξου

Ανοίγει την Παρασκευή 5 Απριλίου ο Φάρος του Αλυκού - Τι περιλαμβάνει το μενού

Νάξος (Αγγίδια) – Ενοριακός Ναός Αγίου Χαραλάμπους: Ψήφισμα για την εκδημία του Δημητρίου Σέργη

Το ψήφισμα του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ενοριακού Ναού Αγίου Χαραλάμπους Αγγιδίων Νάξου για το θάνατο του Δημητρίου Σέργη

Η δράση της Μαρίας Καρυστιανού δείχνει το δρόμο για μία κοινωνία που δεν θα ανέχεται την αδικία

Ο Αλέκος Αρβανιτάς αναλύει την εβδομάδα που μας πέρασε... Από την Καρυστιανού στις Βρυξέλλες έως τον Λοβέρδο και τη Νέα Δημοκρατία - Την Ακρίβεια έως τον Γεωργιάδη και τις απαντήσεις του.. Αναρωτιέται δε εάν στην Ελλάδα γίνονται τέτοια πράγματα

Απόκριες 2024: Το “ευχαριστώ” από το Σύλλογο Γυναικών Κωμιακής (video)

Τα μέλη του Συλλόγου Γυναικών Κωμιακής με ανάρτησή τους στα social media λένε ένα μεγάλο "ευχαριστώ" σε όσους βρέθηκαν στην πανέμορφη Κωμιακή (video)

Νάξος: Εξειδικευμένοι κλαδευτές – αναρριχητές ανέλαβαν το κλάδεμα των δέντρων

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων έχει αναθέσει σε εξειδικευμένους κλαδευτές... Τι αναφέρει η κα Κεφαλά

Naxos Medical: Επίσκεψη από τον πλαστικό χειρουργό Νικόλαο Μουστάκη

Σάββατο 23 Μαρτίου θα πραγματοποιήσει προγραμματισμένο Ιατρείο ο Στρατιωτικός Ιατρός, Πλαστικός Επανορθωτικός και Αισθητικός Χειρουργός, Νικόλαος Μουστάκης

Πανναξιακό (10ο) Πρωτάθλημα Τάβλι: Πρωταθλητής ο ρούκι Βαγγέλης Παπαδόπουλος

Ο Βαγγέλης Παπαδόπουλος το είπε και το έκανε.. Με 3-1 νίκες κατέκτησε το 10ο Πανναξιακό Πρωτάθλημα Τάβλι

Express Skopelitis: Ετοιμος να επιστρέψει στη δράση

Το Express Skopelitis είναι έτοιμο. Παραμένει στον Πειραιά και ενδεχομένως αύριο να μπει στην καθημερινή του ρουτίνα