Η εορτή του Προφήτη Ηλία στο ομώνυμο βουνό στα 540 μέτρα υψόμετρο στον Δαμαριώνα και η αίσθηση που προκαλεί τόσο η διαδρομή όσο και η Θεία Λειτουργία σε ένα τόσο γραφικό ξωκκλήσι της Νάξου
Είναι ιδιαίτερη και σπάνια εμπειρία να παρακολουθήσεις μια θρησκευτική ακολουθία στην κορυφή ενός βουνού και μάλιστα στη της Νάξο με το υπέροχο τοπίο της ενδοχώρας. Αυτή η ευκαιρία δόθηκε σε πολλούς συντοπίτες μας να ανέβουν μέχρι την κορυφή του βουνού Προφήτης Ηλίας (υψόμετρο 543 μ.) που βρίσκεται απέναντι από το χωριό Σαγκρί και υπάγεται θρησκευτικά στην ενορία του χωριού Δαμαριώνας.
Του Ιωάννη Λογαρά – φιλόλογου
Μια δύσκολη ανάβαση (και αντίστοιχα δύσκολη κατάβαση) αλλά πολύ ενδιαφέρουσα που σε αποζημιώνει με την όλη σπουδαία εντύπωση που αποκομίζεις και από τη λειτουργία και από τη θέα και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του όμορφου βουνού (¨Καλόν Όρος”). Δυο βασικά ομάδες πιστών ξεκίνησαν η μία από τον Δαμαριώνα και η άλλη από το Σαγκρί και υπήρχαν άλλοι και από άλλες περιοχές του νησιού.
Ο εφημέριος του Δαμαριώνα πατήρ Μιχαήλ Παραράς με τη βοήθεια του κ. Μιχάλη Καλαϊτζή και άλλων ιεροψαλτών και με άλλους βοηθούς ετέλεσε την Τετάρτη 20 Ιουλίου το πρωί τον Όρθρο και τη θεία Λειτουργία στο πολύ μικρό και κάτασπρο εκκλησάκι που σε πρόσφατους σχετικά χρόνους η ευσέβεια κάποιων Ναξίων (κυνηγών, για τους οποίους ήταν και καταφύγιο σε στιγμές κακοκαιρίας και άλλων) συνέβαλε στην αναστήλωσή του. Μια φορά το χρόνο μικροί και μεγάλοι ανεβαίνουν μέχρι εκεί παρά το δύσβατο (από πολλούς θάμνους, μαρμάρινους όγκους και χαλίκια) και τη σχεδόν παντελή έλλειψη οριοθετημένων μονοπατιών και το απότομο της πλαγιάς, ιδίως από την πλευρά που είναι απέναντι από το Σαγκρί.
Μετά το τέλος της λειτουργίας κάποιοι ευγενικοί νέοι πρόσφεραν τυρί και κρασί στους αναβάντες. Το τοπίο θαυμάσιο. Μεγάλο μέρος του νησιού φαίνεται που κλείνεται προς ανατολάς από τον ορεινό όγκο του όρους Ζευς (Ζας), προς νότο και δυτικά πεδιάδες, μια θαλάσσια λωρίδα και μετά τα νησιά Πάρος, Ίος. Από άλλες πλευρές και άλλα σημεία του νησιού που συνθέτουν ένα θαυμάσιο ζωγραφικό πίνακα. Όσοι ανέβηκαν ευχήθηκαν να έχουν την υγεία και να ξανανέβουν και την επόμενη χρονιά αγνοώντας τις δυσκολίες της ορειβατικής διαδρομής.
Ας σημειωθεί ότι στο μέσον περίπου του βουνού, προς την πλευρά του Σαγκριού υπάρχει το ενδιαφέρον σπήλαιο και ναός (πρώην Μοναστήρι) της Παναγίας της Καλορίτ(ι)σσας που εορτάζει την επομένη των Χριστουγέννων (26 Δεκεμβρίου). Επίσης, στους πρόποδες του βουνού υπάρχει το εξαιρετικής αρχιτεκτονικής Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού – γνωστό τώρα περισσότερο ως Πύργος Μπαζαίου.
