Εξήντα χρόνια συμπληρώνει το ρολόι που βρίσκεται στην Θεοσκέπαστη της Κωμιακής, στην Ορεινή Νάξο – Λόγω χρόνου υπάρχει φθορά στο κτήριο της Εκκλησίας – Ιστορίες από το παρελθόν που … ακολουθούν το περίφημο ρολόι, προσφοράς του αείμνηστου ρολογά Νικόλαου Σιδερή (video)
Ο χρόνος γυρίζει πίσω… τον Ιανουάριο του 2014 όταν και ο Σύλλογος Κορωνίδας Νάξου τιμά τον αείμνηστο Νίκο Σιδερή…. Μέλος πολύτεκνης (11 παιδιά) οικογένειας, γεννήθηκε το 1893 και στις αρχές του 20ου αιώνα έφυγε για την Αθήνα. … Από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα έδειξε την αγάπη του για τις μηχανές και μαθήτευσε σε ωρολογοποιό των Αθηνών όπου έμαθε την τέχνη. Παντρεύτηκε την Ειρήνη Φραγκουλοπούλου και μαζί απέκτησαν τρία παιδιά. Τον Γιάννη την Ηρώ και μία ακόμη κόρη η οποία πέθανε σε μικρή ηλικία. Κατά την διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων του πρώτου μισού του 20ου αιώνα βρέθηκε αποκλεισμένος στη Γερμανία για τρία χρόνια. Αυτό το διάστημα το εκμεταλλεύτηκε για να μάθει περισσότερα για τους μηχανισμούς των ρολογιών και κυρίως των μεγάλων ρολογιών που τοποθετούνται στους πύργους. Ένα από αυτά τα μεγάλα ρολόγια που του έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση αποφάσισε να το δωρίσει στο χωριό που αγαπούσε, στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Και φτάνουμε λοιπόν στην Κωμιακή… Το ρολόι εγκαταστάθηκε στο καμπαναριό, στο προαύλιο χώρο του εκκλησίας της Θεοσκέπαστης και αποτέλεσε σημείο αναφοράς όχι μόνο για το χωριό αλλά και για το σύνολο της ορεινής Νάξου όπως θα διαβάσετε πιο κάτω… Ο Νικόλαος Σιδερής πέθανε στην Αθήνα το 1976. Το ωρολογοποιείο που ίδρυσε στην οδό Βουλής εξακολουθεί να λειτουργεί περνώντας πρώτα στα χέρια του γιού του και ύστερα του εγγονού του. Και την τιμητική πλακέτα εκείνο το βράδυ του Γενάρη (μάλιστα όπως βλέπουμε στην ιστοσελίδα koronida.blogspot.com) συνόδευσε κι ένα βίντεο με εικόνες από το ρολόι αλλά και τη προσπάθεια του Γιάννη Κεραμιώτη να το επισκευάσει εκ νέου το 2013 μετά από 13 χρόνια σιγής… Όσο για την τιμητική πλακέτα; Παραδόθηκε από τον τότε πρόεδρο του Συλλόγου Μανώλη Μουστάκα στην Βαρβάρα Σιδερή και στην πλακέτα αναγράφονταν « Τιμητική βραδιά στον Νικόλαο Σιδερή για την προσφορά του στην Κωμιακή»
Πως μας ήρθε τώρα θα πείτε η αναφορά στην υπόθεση «Ρολόι Κωμιακής»; Πολύ απλά είδαμε την σημερινή ανάρτηση του Giorgos Komiaki (Γιώργος Κρητικός), ο οποίος έχει αναλάβει πλέον και κάθε δέκα ημέρες κουρδίζει το ρολόι. Όμως, όπως αναφέρει στην ανάρτησή του «Ανεβαίνοντας σήμερα τα σκαλοπάτια στο εσωτερικό και ύστερα από την βροχή των τελευταίων ημερών, τα νερά είχαν μπει μέσα… Η φθορά του κτιρίου, αλλά και των πλακών του ρολογιού, είναι εμφανείς και τώρα, αυτή η εισροή των νερών, την επιτείνει ακόμη περισσότερο..
Μάλιστα, το κτίσμα αυτό του ρολογιού, όπως έχουμε αναφέρει παλιότερα, είναι φτιαγμένο πριν εξήντα χρόνια, με τα τότε υλικά και τις ελάχιστες οικοδομικές γνώσεις, χωρίς να έχει συντηρηθεί ποτέ.. Είναι επιτακτική, λοιπόν η ανάγκη συντήρησής του και για το ίδιο το κτίσμα να διατηρηθεί, αλλά και από πλευράς ασφάλειας των κατοίκων, που βρίσκονται καθημερινά στην αυλή της εκκλησίας, μην τυχόν και αποκολληθεί κάποιο κομμάτι και πέσει στο κεφάλι κανενός…» Και θυμίζει ότι «Πριν δυο και πλέον χρόνια, είχε γίνει η δημοπράτηση και ανάθεση του έργου για την συντήρηση της Θεοσκέπαστης και την σφράγιση από τις υγρασίες, όπου ενδεχομένως, να επεκτείνονταν αυτή η συντήρηση και στο κτίσμα του ρολογιού.. Τελικά, δεν προχώρησε αυτό το έργο..Και βλέπουμε τις φθορές να πολλαπλασιάζονται…»
Μάλιστα, ανατρέχοντας σε παλαιότερη ανάρτησή του (αρχές Δεκεμβρίου) μας βάζει στη λογική της σημασίας που είχε το ρολόι για τους κατοίκους του χωριού αλλά και τους Μεσώτες μέσα από μία πανέμορφη ιστορία… Τι αναφέρει; « Το ρολόι του χωριού… Μια δωρεά του αειμνήστου Νικολάου Σιδερή, γύρω στο 1960… Μιλάμε, βέβαια, για τον μηχανισμό και τα σχετικά του… Το κτίσμα για να μπει μέσα, χτίστηκε από τους χωριανούς, με αρχιμάστορα τον μαστρο – Σταμάτη… Το ρολόι δουλεύει με χειροκίνητο κούρδισμα που κρατάει δέκα μέρες περίπου και στην κάθε ώρα χτυπούσε τόσα χτυπήματα όσα και η ώρα, ενώ στο ”και μισή” χτυπούσε μια φορά… Τώρα, έχει να χτυπήσει γύρω στα δεκατρία χρόνια, αλλά και ο υπόλοιπος μηχανισμός έχει προβλήματα…
Όταν, λοιπόν, πρωτοεγκαταστάθηκε και άρχισε να χτυπάει, ήταν κάτι πρωτότυπο για την εποχή.. Μάλιστα, φαίνονταν περίεργο σε όλους, να βρίσκονται στο χωράφι και να ξέρουν ότι είναι μία η ώρα, δύο η ώρα.. Επίσης, τη νύχτα στο κρεβάτι, τότε δεν είχε και πολλά ρολόγια, άκουγες τα χτυπήματα και μετρούσες : τρεις η ώρα, πέντε η ώρα, για να σηκωθείς…
Αυτοί που την ”πάτησαν” με το ρολόι ήταν κάποιοι παλιοί Μεσώτες, οι οποίοι δουλεύοντας τα κτήματά τους απέναντι από την Κωμιακή, άκουγαν κάθε λίγο και λιγάκι το ρολόι, να χτυπάει… Παρασυρμένοι από την καμπάνα που χτυπούσε πένθιμα όταν απεβίωνε κάποιος, νόμιζαν ότι στο κάθε χτύπημα, έφευγε και κάποιος κωμιακίτης…
Ήταν, λοιπόν, αρχές Μαρτίου και ο Πέτρος με το Λευτέρη έσκαβαν αμπέλι στου Λεριού παραπάνω, απέναντι από το χωριό… Χτύπησε το ρολόι, εννιά, δέκα.., δεν έδωσαν σημασία…
Χτύπησε έντεκα… Αφού, λοιπόν, χτύπησε δώδεκα, που ήταν και πολλές οι…..καμπανιές, ο Πέτρος δεν βάστηξε :
”Σα ντα σκάμνα πάνε οι καμένοι κωμιακίτες, μωρέ Λευτέρη…
Καένας δε θα ‘πομείνει, πέρα απ΄’του..
Δεν είδες, πόσοι νομάτοι, σήμερα…”…!!!
Ύστερα από καιρό, βέβαια, έμαθαν για το ρολόι…
( Αρχείο παλιό, κτισίματος : Γεώργιος Νικ. Χωριανόπουλος )
