Η Αγγελική Ευσταθίου – ιδρυτικό μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Νάξου – κάνει ειδική αναφορά στα Διονύσια και την Λαμπαδηφορία που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον πολιτισμό της Νάξου
Άνεμοι, βράχια, θάλασσες,
βουνά, σπήλαια, κάστρα,
βυζαντινές εκκλησιές και αρχαίοι ναοί
Δήμητρα, Διόνυσος, Απόλλωνας,
Άρτεμις, Αριάδνη και Άγιος Νικόλας
Θεοί, μυθικοί ήρωες και Άγιοι, πάνω στον ίδιο τόπο.
Δημιουργοί του αδάμαστου στην ψυχή και την ανάγκη έκφρασης μέσα στον χωροχρόνο, γεννώντας το δρώμενο. Τα Διονύσια ήταν πανελλήνιες γιορτές προς τιμή του Διονύσου. Ένα από τα σημαντικότερα κέντρα αυτών των εορτών ήταν η Νάξος. Ο εορτασμός περιελάμβανε οινοποσία, ευθυμία, άκρατο ενθουσιασμό, κύμβαλα, τύμπανα, θιάσους, πομπές, διθυράμβους (χορικά άσματα) και φαλλοφορίες.
Τα Διονύσια χωρίζονταν σε «Μικρά» και «Μεγάλα» που τελούνταν σε διαφορετικές εποχές του χρόνου. Τα «Μικρά» ή «κατ’ αγρούς» Διονύσια γιορτάζονταν από την 8η ως την 11η μέρα του μηνός Ποσειδεώνος (16 Δεκεμβρίου – 15 Ιανουαρίου). Οι πανηγυριστές αντάλλαζαν σκώμματα και χειρονομίες με τους περαστικούς, ενώ γίνονταν πομπές κανηφόρων, φαλλοφορίες, δραματικοί αγώνες και δημόσιοι κώμοι (Διονυσιακές πομπές) προς τιμή του Θεού, δηλαδή συμπόσια μετά μουσικής και χορού. Οι κωμαστές (αυτοί που συμμετείχαν σε κώμο) μετά το τέλος του συμποσίου έβγαιναν στους δρόμους, χορεύοντας και τραγουδώντας με μουσική συνοδεία. Φορούσαν προσωπίδες και στεφάνια, ενώ μπροστά τους πήγαινε λαμπαδηφορία.
Η ιστορία μας δείχνει πως, η αναβίωση της λαμπαδηφορίας αν και ξεκίνησε αυθόρμητα, υπήρξε κάλεσμα στο “υποσυνείδητο” από το μακρινό παρελθόν και το ένστικτο ελευθερώθηκε. Μασκαρευόμαστε, ξεχυνόμαστε στους δρόμους, γινόμαστε “άλλοι”. Βαμμένα πρόσωπα, αυτοσχέδιοι λευκοί χιτώνες, στεφάνια από στάχια, κουδούνια, τύμπανα – και βέβαια ο πυρσός. Δρώμενο αφιερωμένο στο φως, φως εκ φωτός…. Οι λαμπαδηφόροι δεν υπόκεινται σε περιορισμούς και δίχως ταυτότητα μεταμορφώνονται με ένα μαγικό τρόπο. Αρχέγονες ψυχές σε σύγχρονα σώματα.
Έτσι το δρώμενο αντέχει, τηρώντας αναλλοίωτο τον χαρακτήρα του εδώ και 25 χρόνια. Μια απάντηση στην ανάγκη για την έκφραση του συγκεκριμένου δρόμενου, που απέδειξε πως έχει και “φωτογένεια” και είναι ξεφάντωμα “μεγάλου μήκους”.
Ένα δρώμενο στενά συνδεδεμένο με τον πολιτισμό μας.
Ένα δρώμενο από την Κινηματογραφική Λέσχη της Νάξου.
Αγγελική Ευσταθίου
Ιδρυτικό μέλος Κινηματογραφικής Λέσχης Νάξου
