Απίστευτο: το 1837 ιδρύεται το τμήμα Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο Γερμανός καθηγητής Ludwig Ross που αναλαμβάνει την έδρα ξεκινάει το πρώτο μάθημα με τα μνημεία της …Σικίνου και δη τον ναό της Επισκοπής – Κακώς …συμπέθερος χαρακτηρίζεται ο Ross από την εφημερίδα «Αιών»
Μόλις χθες γράψαμε για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης όσον αφορά τις εργασίες στον Ναό της Επισκοπής στην Σίκινο. Με την στήριξη μέσω αντηρίδων του ναού που μετράει 17 αιώνες ζωής και στο πέρασμα του χρόνου από Ρωμαϊκό Μαυσωλείο έχει μετατραπεί σε Ναό αφιερωμένο στην Παναγία… Όπως άλλωστε σε όλα τα νησιά. Αυτό όμως που αποκαλύφθηκε (μέσω ανάρτησης στην ιστοσελίδα santonews.com) είναι ότι η Σίκινος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, αυτό της Αρχαιολογίας που ιδρύθηκε στις 14 Απριλίου του 1837… Και μάλιστα η έδρα δόθηκε όχι σε Έλληνα καθηγητή αλλά σε έναν γερμανό, κάτι που προκάλεσε ουκ ολίγες αντιδράσεις…
Ας δούμε τι αναφέρει ο Τύπος της εποχής για την επίμαχη …απόφαση. Όπως βέβαια και την κίνηση του Γερμανού καθηγητή Ludwig Ross να ασχοληθεί με την Σίκινο στο πρώτο του μάθημα και όχι με την …Ακρόπολη όπως αρκετοί θα περίμεναν…
«Το Πανεπιστήμιο Αθηνών δημιουργήθηκε στις 14 Απριλίου 1837, παρότι η ιδέα ίδρυσής του υπήρχε από τα χρόνια της παλιγγενεσίας. Η έδρα της αρχαιολογίας δόθηκε στο Γερμανό ελληνιστή Ludwig Ross (Λούντβιχ Ρος 1806-1859) που τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, ξεκίνησε τα μαθήματα. Το αξιοσημείωτο είναι πως ο βαυαρός αρχαιολάτρης ξεκίνησε τις παραδόσεις του, όχι με κάποιο από τα πασίγνωστα μνημεία (παρ’ ότι είχε μεταξύ άλλων ανακαλύψει την υποδομή του Παρθενώνα), αλλά από τη Σίκινο.
Περί της αρχαίας ιστορίας
«Σχεδόν ουδέν γνωρίζομεν περί της αρχαίας αυτής ιστορίας. Επιστρέψας δε προ ολίγων ημερών εκ της των νήσων Ludwig Ross περιηγήσεως, προτείνω υμίν ως τοιούτον αντικείμενον την της Σικίνου αρχαιολογίαν», εξηγεί την επιλογή του, προσθέτει πως το νησί «συμμερίζεται την τύχην των λοιπών νήσων του Αιγαίου Πελάγους και τόσων άλλων μερών της κλεινής Ελλάδος, ότι δηλαδή σχεδόν ουδέν γνωρίζομεν περί της αρχαίας αυτής ιστορίας». Ακολουθεί μια λεπτομερής και πλήρης παράθεση των μυθολογικών και ιστορικών δεδομένων, πριν ο Ross εστιάσει στην Παναγία Επισκοπή. «Η εκκλησία αύτη, δεν είναι άλλο ειμή αρχαίον ιερόν Απόλλωνος του Πυθίου» αποφαίνεται. Παράλληλα δίνει εξαντλητικές μετρήσεις και καταγράφει όλες τις αναφορές νεώτερων περιηγητών όπως ο «Τουρνεφόρτος» (Pitton de Turnefort), ο «Κόμης Πας δι Κρίενεν» (Pasch di Krienen) και ο «Γάλλος Γουφφιέρος» (Auguste de Choiseul-Gouffier). Για τον τελευταίο μάλιστα σημειώνει πως όταν επισκέφθηκε το νησί (1776) «δεν κατόρθωσε καν να ίδη την σημερινή πόλιν της Σικίνου, διότι οι κάτοικοι, νομίσαντες τους περί αυτόν, πειρατάς, τον απέκρουσαν εις την πρώτη απόβασίν του». Στην πρώτη του παράδοση, ο Ross καταλήγει σε παροτρύνσεις προς τους φοιτητές να επιλέξουν με προσοχή τα μαθήματα που θα παρακολουθήσουν (είχαν τέτοιο δικαίωμα) και κατόπιν να τα παρακολουθήσουν «μετά σταθεράς επιμελείας, προς δόξαν του καταστήματος (σ.σ Πανεπιστημίου), προς ωφέλειαν υμών αυτών και προς μείζονα έτι ωφέλειαν της πατρίδος!».
«Ο κακός μας συμπέθερος»
Αξίζει όμως να παρατεθεί και η απολαυστική κριτική που άσκησε στον Ross η εφημερίδα «Αιών» (φύλλο 199, 22.09.1840- πηγή ΑΠΘ). Ο συντάκτης αφού αναφερθεί στον Κυριάκο Πιτάκη που παρότι αγωνιστής της επανάστασης ορίζεται ως ανασκαφέας στη «δύσορμον Ανάφη», ενώ ο «κακός μας συμπέθερος» Ροσς «απήλθεν συνοδεία βασιλική», γράφει: «Χρεωστούμεν μεγάλας χάριτας εις τον ξένον τούτον, διότι θυμόσοφός έστι φύσει. Αυτός πρώτος μας εδίδαξεν, ότι ο Σωκράτης, ο Πλάτων και όλοι οι τότε σοφοί ήσαν συμμορία ολεθρίων ανθρωπαρίων, αξίων της κρεμάλας και του πασάλου, αυτός μας εβάφτισεν το Θησείον εις ναόν του Άρεως, κτλ».
Οι φωτογραφίες είναι από την ιστοσελίδα Φωτογραφίες – Μνήμη – Παράδοση στα social media
