Οι δέκα λόγοι που συνηγορούν στο ότι έρχεται ύφεση που θα είναι μεγαλύτερη από αυτή του 1920. Γιατί ο οικονομολόγος Nouriel Roubini μιλά για την «τέλεια καταιγίδα». Τα λάθη που έγιναν το 2008 και θα… πληρωθούν τώρα.
Τον ερχομό μιας νέας οικονομικής ύφεσης προβλέπει ο Nouriel Roubini, ο οικονομολόγος που προέβλεψε τη φούσκα στην αγορά κατοικιών αλλά και την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, με τις τρέχουσες εκτιμήσεις του μάλιστα να είναι ακόμη πιο δυσοίωνες από εκείνες του 2008.
Μιλώντας στο Odd Lots, o Nouriel Roubini, ο οποίος συχνά χαρακτηρίζεται ως “Δρ. Doom” λόγω του ότι έχει συχνά συνδεθεί με αρνητικές προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία -αν και ο ίδιος προτιμά το παρατσούκλι “Δρ. Realist-”, επισημαίνει ότι σε περιόδους ύφεσης είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τη διάρκειά τους αλλά και το είδος της ανάκαμψης που θα ακολουθήσει, καθώς σε μεγάλο βαθμό η τελευταία εξαρτάται και από τις πολιτικές που θα υιοθετηθούν για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Ωστόσο, κατά την άποψή -του και αντίθετα με τις εκτιμήσεις της αγοράς που προεξοφλεί μια ανάκαμψη τύπου V μετά την πάροδο της τρέχουσας κρίσης- η ανάκαμψη της οικονομίας στη μετά-κορονοϊό εποχή θα είναι τύπου U. Όπως εξηγεί, τα επιθετικά μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που έχουν ληφθεί κυρίως στις ΗΠΑ, και λιγότερο στην Ευρώπη και την Ιαπωνία, είναι θετικά και κινούνται στη κατεύθυνση ώστε να διασφαλίσουν ότι η τρέχουσα ύφεση να διαρκέσει δύο τρίμηνα, ήτοι το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του έτους, και στη συνέχεια να υπάρξει ανάπτυξη. Ωστόσο επισημαίνει ότι υπάρχουν ακόμη πολλοί εξωγενείς παράγοντες που τον κάνουν να δίνει πιθανότητες της τάξης του 60% ότι η οικονομική ανάπτυξη που θα ακολουθήσει θα είναι τύπου U και μόλις 20% πιθανότητες για ανάπτυξη τύπου V.
Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι δέκα παράγοντες που έχουν δημιουργήσει μία τέλεια καταιγίδα οικονομικών, πολιτικών, κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών κινδύνων, οι οποίοι τώρα αυξάνονται και γίνονται ακόμη πιο έντονοι και μάλιστα σε σημείο χειρότερο και απ’ αυτό του 1920 (!!!) Ισως γιατί δεν .. μάθαμε από όσα έγιναν το 2008… Κι έτσι αντί να λύσουν τα προβλήματα που αποκάλυψε η οικονομική κατάρρευση επέλεξαν κατά κύριο λόγο να αποφύγουν το πρόβλημα , δημιουργώντας σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους, που έκαναν ακόμη μία κρίση αναπόφευκτη
Η πρώτη τάση, όπως αναφέρει ο Roubini, αφορά τα ελλείμματα και τους συνεπακόλουθους κινδύνους τους: Χρέη και χρεοκοπίες. Η πολιτική απάντηση στην κρίση της Covid-19 συνεπάγεται τεράστια αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων -της τάξης του 10% του ΑΕΠ ή περισσότερο-, σε μία εποχή που τα επίπεδα δημόσιου χρέους σε πολλές χώρες ήταν ήδη υψηλά, αν όχι μη βιώσιμα.
Ενας δεύτερος παράγοντας, συνεχίζει ο οικονομολόγος, είναι η δημογραφική ωρολογιακή βόμβα στις προηγμένες οικονομίες.
Ενα τρίτο ζήτημα είναι ο αυξανόμενος κίνδυνος αποπληθωρισμού. Εκτός από την πρόκληση βαθιάς ύφεσης, η κρίση δημιουργεί επίσης μία τεράστια κάμψη στα αγαθά (μη χρησιμοποιούμενα μηχανήματα και δυνατότητες) και στις αγορές εργασίας (μαζική ανεργία), καθώς επίσης οδηγεί σε κατάρρευση τις τιμές σε εμπορεύματα, όπως το πετρέλαιο και τα βιομηχανικά μέταλλα. Αυτό καθιστά πιθανό τον αποπληθωρισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο αφερεγγυότητας.
Ενας τέταρτος (σχετικός) παράγοντας θα είναι η υποτίμηση νομίσματος, σημειώνει στο άρθρο του ο Roubini. Καθώς οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να καταπολεμήσουν τον αποπληθωρισμό και να αποτρέψουν τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων (μετά τη μαζική αύξηση χρέους), οι νομισματικές πολιτικές θα γίνουν ακόμη πιο αντισυμβατικές και εκτεταμένες. Βραχυπρόθεσμα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διαχειρίζονται δημοσιονομικά ελλείμματα που χρηματοδοτούνται από κεντρικές τράπεζες, για να αποφύγουν την ύφεση και τον αποπληθωρισμό. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, οι μόνιμες αρνητικές διαταραχές του εφοδιασμού από την επιταχυνόμενη απο-παγκοσμιοποίηση και τον ανανεωμένο προστατευτισμό θα καταστήσουν αναπόφευκτη τη στασιμότητα.
Ενα πέμπτο ζήτημα, συνεχίζει ο διάσημος οικονομολόγος, είναι η ευρύτερη ψηφιακή αναταραχή της οικονομίας. Με εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν τις δουλειές τους ή να εργάζονται και να κερδίζουν λιγότερα, το χάσμα στο εισόδημα και τον πλούτο της οικονομίας του 21ου αιώνα θα διευρυνθεί περαιτέρω. Προκειμένου να προφυλαχθούν από μελλοντικά σοκ της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι εταιρείες στις προηγμένες οικονομίες θα επαναπατρίσουν την παραγωγή, από περιοχές χαμηλού κόστους, σε εγχώριες αγορές που έχουν υψηλότερο κόστος. Αλλά, αντί να βοηθήσουν τους εργαζόμενους στην πατρίδα τους, αυτή η τάση θα επιταχύνει τον ρυθμό της αυτοματοποίησης, ασκώντας καθοδική πίεση στους μισθούς και θα φουντώσει περαιτέρω τον λαϊκισμό, τον εθνικισμό και την ξενοφοβία.
Αυτό παραπέμπει στον έκτο σημαντικό παράγοντα: την απο-παγκοσμιοποίηση. Η πανδημία επιταχύνει τις τάσεις προς τη βαλκανοποίηση και τον κατακερματισμό που είχαν ήδη ξεκινήσει.
Ο αντίκτυπος στη δημοκρατία θα ενδυναμώσει αυτή την τάση. Οι λαϊκιστές ηγέτες επωφελούνται συχνά από την οικονομική αδυναμία, τη μαζική ανεργία και την αυξανόμενη ανισότητα.
Αυτό δείχνει έναν όγδοο παράγοντα: Το γεωστρατηγικό αδιέξοδο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η σινοαμερικανική αποσύνδεση στο εμπόριο, στην τεχνολογία, στις επενδύσεις, στα δεδομένα και στις νομισματικές ρυθμίσεις θα ενταθεί.
Το χειρότερο, αυτός ο διπλωματικός χωρισμός θα θέσει τον δρόμο για έναν νέο ψυχρό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και των αντιπάλων τους -όχι μόνο με την Κίνα αλλά και με τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, αναφέρει ο Roubini
Ενας τελευταίος κίνδυνος, που δεν μπορεί να αγνοηθεί, είναι η περιβαλλοντική διαταραχή, η οποία, όπως έχει δείξει η κρίση της Covid-19, μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη οικονομική καταστροφή από μία χρηματοπιστωτική κρίση.
Αυτοί οι 10 κίνδυνοι, που ήδη αναδύονταν μεγάλοι πριν το χτύπημα της Covid-19, απειλούν τώρα να τροφοδοτήσουν μία τέλεια καταιγίδα που θα σαρώσει ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, σε μία δεκαετία απελπισίας.
Μέχρι το 2030, η τεχνολογία και η πιο ικανή πολιτική ηγεσία ενδέχεται να είναι σε θέση να μειώσουν, να επιλύσουν ή να ελαχιστοποιήσουν πολλά από αυτά τα προβλήματα, δημιουργώντας μία πιο περιεκτική, συνεργατική και σταθερή διεθνή τάξη. Ομως, κάθε ευτυχισμένο τέλος υποθέτει ότι βρίσκουμε έναν τρόπο να επιβιώσουμε από την επόμενη Μεγαλύτερη Υφεση.
Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα euro2day.gr
