Ελλάδα – ΟΤΑ: βαριά πρόστιμα έως και 100.000 ευρώ για απόβλητα

Οπου δεν πίπτει λόγος… έρχεται ράβδος… Και η Κυβέρνηση προχωρεί σε αυστηρά μέτρα όσον αφορά τους ΟΤΑ και θέματα ανακύκλωσης – Και σε απλά ελληνικά: Οποιος δεν ανακυκλώνει πληρώνει, πρόστιμο έως και 100.000 ευρώ 

Βαριά πρόστιµα που θα φτάνουν έως και τα 100.000 ευρώ προβλέπει για τους δήµους, οι οποίοι δεν προχωρούν σε εναλλακτική διαχείριση και χωριστή συλλογή των δηµοτικών αποβλήτων, η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που υπέγραψαν ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάµελλος.

Στην περίπτωση, µάλιστα, που τα πρόστιµα καταλογιστούν µέσω ανταποδοτικών τελών, το «χαράτσι» θα µετακυλιστεί στους δηµότες των απροετοίµαστων ΟΤΑ. Ωστόσο, ακόµα και αν ζητηθούν µέσω των προϋπολογισµών των δήµων, θα µπορούν µεν να πληρωθούν από άλλον πόρο, αλλά επί της ουσίας αυτά τα ποσά θα λείψουν πάλι από τις τοπικές κοινωνίες, καθώς θα αφαιρεθούν από άλλους τοµείς.

Οι παραβάσεις διακρίνονται ανάλογα µε τη σοβαρότητά τους και διαβαθµίζονται σε πέντε κατηγορίες (χαµηλής σοβαρότητας, σηµαντικής, πολύ σηµαντικής, υψηλής και πολύ υψηλής σοβαρότητας) και µε βάση την επιλογή του κάθε ΟΤΑ να οργανώσει την ανακύκλωση των δηµοτικών αποβλήτων σε συνεργασία µε Σύστηµα Εναλλακτικής Διαχείρισης ή αυτοτελώς, οπότε ο δήµος αναλαµβάνει περισσότερες αρµοδιότητες.

Η µέθοδος, όπως επισηµαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, περιλαµβάνει διαβάθµιση υπέρ των δήµων που έχουν ξεκινήσει τον σχεδιασµό ή και την υλοποίηση εργασιών χωριστής συλλογής έστω και σε µικρότερο βαθµό από τον προβλεπόµενο στα τοπικά τους σχέδια, και επιβάρυνση των ΟΤΑ που δεν αναλαµβάνουν καµία δράση για τον σχεδιασµό, την υλοποίηση και την εφαρµογή των χωριστών ρευµάτων αποβλήτων. Προβλέπει τη µείωση των προστίµων στους δήµους που συµµορφώνονται ή την προσαύξηση σε όσους είναι υπότροποι.

Τα πρόστιµα ξεκινούν από τα 1.000 ευρώ και προβλέπεται ότι θα επιβάλλονται ανάλογα µε τα οριζόµενα στον «Κλεισθένη», ο οποίος χωρίζει τους ΟΤΑ α’ βαθµού σε έξι κατηγορίες (α’-στ’) ανάλογα µε το µέγεθος, τον πληθυσµό, τα ιδιαίτερα γεωµορφολογικά χαρακτηριστικά τους, τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονοµικής δραστηριότητας εντός των ορίων τους, τον βαθµό αστικοποίησής τους, την ένταξή τους ή µη σε ευρύτερα πολεοδοµικά συγκροτήµατα µητροπολιτικού χαρακτήρα και τη θέση τους στη διοικητική διαίρεση της χώρας. Αν και η απόφαση έχει άµεση ισχύ, έως το τέλος του 2019 πρόστιµα αναµένεται να επιβληθούν µόνο στους δήµους οι οποίοι δεν θα έχουν υποβάλει σχέδιο της πολιτικής τους στο ζήτηµα της εναλλακτικής διαχείρισης και όχι σε όσους δεν έχουν προχωρήσει στην υλοποίησή του.

Τι προβλέπεται

Συγκεκριµένα, βάσει των προβλέψεων της ΚΥΑ:

• Χαµηλής σοβαρότητας παράβαση θεωρείται η εκπρόθεσµη υποβολή ετήσιας απολογιστικής έκθεσης ή έκθεσης προγραµµατισµού στον Ελληνικό Οργανισµό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), στην περίπτωση που ο δήµος οργανώνει αυτοτελώς την εναλλακτική διαχείριση των δηµοτικών αποβλήτων συσκευασιών και διαθέτει εγκεκριµένο επιχειρησιακό σχέδιο εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων από τον Οργανισµό.
• Χαµηλής έως σηµαντικής σοβαρότητας παράβαση θεωρείται η ελλιπής υποβολή της έκθεσης στον ΕΟΑΝ. Η σοβαρότητα της παράβασης θα κριθεί από τα πραγµατικά στοιχεία.
• Πολύ σηµαντικής σοβαρότητας παράβαση θεωρείται η µη υποβολή της συγκεκριµένης έκθεσης από έναν δήµο.
• Πολύ σηµαντικής έως πολύ υψηλής σοβαρότητας παράβαση θεωρείται η µη εφαρµογή από τον συγκεκριµένο δήµο της χωριστής συλλογής επιµέρους αποβλήτων υλικών συσκευασίας.
• Για τον καθορισµό της σοβαρότητας της συγκεκριµένης παράβασης θα συνυπολογιστούν η εφαρµογή χωριστής συλλογής σε µικρότερο από τον προβλεπόµενο στο Τοπικό Σχέδιο βαθµό και στη σύµβαση µε το Σύστηµα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης (ΣΕΔ), ο βαθµός προόδου των δράσεων εφαρµογής της χωριστής συλλογής και η ύπαρξη σχεδιασµού χωριστής συλλογής.
• Πολύ υψηλής σοβαρότητας παράβαση θεωρείται η έλλειψη οργάνωσης εκ µέρους του δήµου εναλλακτικής διαχείρισης των δηµοτικών αποβλήτων συσκευασίας ούτε αυτοτελώς, ούτε σε συνεργασία µε τους φορείς Συλλογικών Συστηµάτων Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης ή και τους φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονοµίας.

Ως προς τα προβλεπόµενα πρόστιµα η ΚΥΑ καθορίζει:

• Πρόστιµο από 1.000 έως 10.000 ευρώ για τις χαµηλής σοβαρότητας παραβάσεις (τα υψηλότερα αφορούν την κατηγορία α’, δηλαδή δήµους µητροπολιτικών κέντρων).
• Πρόστιµο από 2.001 έως 32.000 ευρώ για τις σηµαντικές παραβάσεις.
• Πρόστιµο από 3.001 έως 55.000 ευρώ για τις πολύ σηµαντικές παραβάσεις.
• Πρόστιµο από 4.001 έως 77.000 ευρώ για τις υψηλής σηµασίας παραβάσεις.
• Πρόστιµο από 5.001 έως 100.000 ευρώ για τις πολύ υψηλής σηµασίας παραβάσεις.

Σύµφωνα µε την απόφαση, τα πρόστιµα θα µπορούν να µειώνονται ή να προσαυξάνονται ανάλογα µε τις επιδόσεις των δήµων. Ετσι, σε περίπτωση συµµόρφωσης του ελεγχόµενου ως προς την παράβαση που διαπιστώθηκε, το πρόστιµο µπορεί να µειωθεί έως και στο µισό. Σε περίπτωση όµως που ο δήµος-παραβάτης έχει υποπέσει στην ίδια παράβαση από δύο φορές και άνω, η σοβαρότητα αυξάνει κατηγορία τόσες φορές όσες είναι οι υποτροπές. Εάν δεν µπορεί να ανέβει περαιτέρω κατηγορία, τότε το πρόστιµο θα αποτελεί το ανώτερο όριο της «πολύ υψηλής» κατηγορίας για τη συγκεκριµένη κατηγορία ΟΤΑ και θα κυµαίνεται από 6.000 έως και 100.000 ευρώ.

Για τον καθορισµό του προστίµου θα συνυπολογίζονται επίσης η διάρκεια της παράβασης και ο βαθµός υπαιτιότητας του δήµου, εφόσον αποδεικνύονται ελαφρυντικά ή επιβαρυντικά, προσαυξάνοντας ή µειώνοντας το προσδιορισµένο πρόστιµο. Σε κάθε περίπτωση το τελικώς επιβαλλόµενο πρόστιµο δεν θα µπορεί να υπερβαίνει το 7% των ετήσιων εσόδων του δήµου που προέρχονται από το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισµού και αφορούν το προηγούµενο έτος από τη βεβαίωση της παράβασης.

Με πληροφορίες από την εφημερίδα “Εθνος”