Μεγάλη διαμάχη που θα κρατήσει χρόνια θα ξεσπάσει κάποτε ανάμεσα στους σχεδόν συνομήλικους Leibniz και Νεύτωνα. Για το ποιος από τους δύο εφηύρε τον Απειροστικό Λογισμό…λέγεται οτι ο Νευτωνας τον ανακαλυψε δεκα χρονια νωριτερα αλλά ο Λαιπνιζ τον δημοσιευσε πρωτος! Βλεπεις τότε δεν υπήρχε το fb – “Οι επιλογες μας σ αυτον τον κοσμο είναι πάντα οι καλυτερες απ’ όλες τις ενδεχόμενες που θα μπορουσαμε να κάνουμε”. Leibniz speeking…
Ήτανε ένας γάιδαρος…
Ήτανε ένας γάιδαρος. Με μεγάλα αυτιά; Ω δεν είμαι σίγουρη αν ο συγκεκριμένος είχε μεγάλα αυτιά. Γι’ αυτό που είμαι σίγουρη όμως, είναι ότι καθότανε στη μέση του δρόμου και εκατέρωθεν του ισαπείχαν δύο κουβάδες με νερό. Δηλ. από τη μία και απ’ την άλλη πλευρά του, υπήρχαν σε ίση ακριβώς απόσταση δύο ίδιοι ακριβώς κουβάδες με ίση ακριβώς ποσότητα νερού. Ούτε σταγόνα παραπάνω ο ένας από τον άλλον! Και ο γάιδαρος διψούσε πολύ. Ήταν και μες το λιοπύρι. Αλλά δεν μπορούσε ο έρμος να αποφασίσει. Προς ποια κατεύθυνση να κινηθεί. Και στο τέλος έκατσε λέει εκεί και πέθανε από τη δίψα! Αλήθεια…
Αναποφάσιστοι του κόσμου! Σας θυμίζει κάτι; Βάλτε αντί για κουβάδες… δύο εξίσου πολύ όμορφες γυναίκες, δύο εξίσου λαχταριστές δουλειές που σαν ανοίχτηκαν κάποτε, δύο εξίσου ωραία ζευγάρια παπούτσια που είδατε στην βιτρίνα…βάλτε ό,τι θέλετε από δύο τελοσπάντων που θα θέλατε πολύ, μα πρέπει να διαλέξετε το ένα γιατί δε γίνεται να έχετε και τα δύο…και τότε θα συναισθανθείτε την απόγνωση του χαριτωμένου αυτού γαϊδαράκου.
Τη λύση στο φιλοσοφικό πρόβλημα του όνου του Μπουριντάν -για την ιστορία έτσι λεγόταν ο γάιδαρος…του Μπουριντάν- έρχεται να δώσει ευτυχώς ένας από τους μεγαλύτερους διανοούμενους της Ευρώπης του 17ου αιώνα. Ο Γκότφριντ Λάιπνιζ! Που θα χρειαστώ πολλές σελίδες για να απαριθμήσω το ατελείωτο βιογραφικό του. Πολλές…
Ο αυτοδίδακτος μαθηματικός Leibniz που μίλησε πρώτος για πιθανότητες…που αντί για καλημέρα έλεγε στους φίλους του «ας υπολογίσουμε» …που εφηύρε πρώτος αθροιστική μηχανή αιώνες πριν τον Boole…που κάποτε θα διχάσει τους Μαθηματικούς της Ευρώπης για την πατρότητα του απειροστού, το περίφημο απειροελάχιστο dt, γιατί και κάποιος άλλος γίγαντας τη διεκδικούσε…ο Νεύτωνας….ο Leibniz που θα δικάσει κάποτε το Θεό τον ίδιο στην περίφημη Θεοδικία του!
Ναι θα δικάσει το Θεό! Μα μη μου πείτε ότι δεν το κάνετε κι εσείς κάθε μέρα κι ας μην είστε ο Leibniz…Για το ατελές του κόσμου που μας έφτιαξε…γιατί επέτρεψε το κακό στον κόσμο…
Γιατί νοσταλγώ πολύ τον 17ο αιώνα όπου οι μαθηματικοί καλούνταν να λύσουν την ύπαρξη του Θεού και όλα τα μυστήρια του σύμπαντος μαζί. Και μάλλον τα έλυσαν! Γιατί οι σύγχρονοι δεν ασχολούνται πια…
Αυτό το «γιατί Θεέ μου;;;» θα το λύσει πρώτος λοιπόν ο Leibniz μια για πάντα. Και μεταφέρω εδώ την απάντησή του για να μην έχετε άλλο αγωνία!
Ο Θεός δε θα δημιουργούσε τον κόσμο αυτόν αν δεν ήταν ο μοναδικός και ο καλύτερος από όλους τους πιθανούς κόσμους που θα μπορούσε να δημιουργήσει. Διαφορετικά δε θα είχε δημιουργήσει τίποτα!
Ναι φίλοι μου! Αυτός ο κόσμος είναι ο καλύτερος που θα μπορούσατε να έχετε…
Ας σώσουμε τώρα τον γάιδαρο που πεθαίνει από δίψα τόση ώρα και δεν ξέρει προς ποια κατεύθυνση να πάει.
Σύμφωνα με τον Leibniz…αναποφάσιστα δίποδα και τετράποδα του κόσμου…δεν υπάρχει ποτέ μια κατάσταση στην πραγματική ζωή όπως αυτή του γαϊδάρου. Της αδυναμίας της επιλογής.
Γιατί σε όλες τις επιλογές που έχουμε να κάνουμε στην καθημερινή ζωή, ακόμη και στις πιο απλές, υπάρχει πάντα μια ακτίνα αντιλήψεων που φτάνουν στο κατώφλιο της συνείδησης και που συμβάλλει, συχνά αποφασιστικά, στην επικράτηση μιας δύναμης ή μιας παρόρμησης αντί μιας άλλης.
Φανταστείτε μόνο την ψυχή σας σαν ένα τέτοιο πεδίο δυνάμεων ή παρορμήσεων που σας κατευθύνει. Και το μυαλό σας σαν μια σκηνή όπου όση ώρα εσείς παίζετε, απλοί κομπάρσοι ή πρωταγωνιστές…εκατομμύρια διεργασίες συχνά ασυνείδητες, λαμβάνουν χώρα στο παρασκήνιο… πραγματικά σε χρόνο dt!
Έτσι λοιπόν ο όνος μας θα έβρισκε στους δύο κουβάδες και στον τρόπο που έχουν τοποθετηθεί ή στην αλληλουχία ή στη διάθεση των αντιλήψεων του, έναν λόγο, για να προτιμήσει κάποιον από τους δύο.
Κι αν δεν ήταν καθαρά λογική η επιλογή του θα ήταν σίγουρα από μια αδιευκρίνιστη έστω παρόρμηση.
Και μη μου πείτε ότι δε σας έχει τύχει. Να επιλέξετε από καθαρή παρόρμηση. Το έναν κουβά από τον άλλον…
Και να ξέρετε επίσης – σύμφωνα πάντα με τον Leibniz- ότι αν υπήρχε ένας πιθανός κόσμος όπου θα πραγματοποιούσατε μια άλλη επιλογή διαφορετική απ’ αυτήν που κάνατε ήδη σ’ αυτόν τον κόσμο…να ξέρετε ότι αυτή η επιλογή σας, η άλλη, θα ήταν αυτομάτως ενδεχόμενη και, άρα, όχι απαραίτητη!
Γιατί σαν το Θεό κι εσείς του Leibniz, επιλέγετε πάντα το καλύτερο από όλα τα δυνατά ενδεχόμενα που θα μπορούσατε να επιλέξετε. Γιατί απλούστατα …γιατί αλλιώς…δε θα το είχατε επιλέξει. Σ’ αυτόν τον κόσμο.
Υπατία
Πηγή : Ιστορία της Φιλοσοφίας Umberto Eco / Riccardo Fedriga
